Bilinçli farkındalık, dikkatimizin odağını “şimdi ve burada” ya getirmektir. Şimdiki ana önyargısız yaklaşmaktır (Kabat-Zinn,2005). Bilinçli farkındalık ana kabullenici gelmektir. Anın kalitesini değerlendirmeden, anı iyi-kötü olarak etiketlemeden sadece olduğu gibi kabul etmektir. Üçüncü dalga terapilerinde oldukça önemli olan bilinçli farkındalık kavramı kişinin içsel yaşantılarına kulak vermesidir.
Bu nedir? Şu an bende olanlar nedir?
Bilinçli farkındalığın kavramsallaşma yolculuğu John Kabatt- Zinn ile başlar. Bu yolculukta 1976 yılında Massachusetts Üniversitesi Tıp Merkezi’nde başlatılan MBSR programı (mindfulness based stress reduction) etkili olmuştur (Atalay, 2020).
Şimdi bilinçli farkındalıkta önemli olan üç önemli kavrama değinelim:
Dikkat, niyet ve tutum (Atalay,2020).
Dikkat: an içinde odağımızı şimdiye getirmek. Dikkatim şimdi nerede?
Niyet: bilinçli farkındalıkta en önemli kavramlardan biri niyettir. Niyet kişinin eylemlerine yön verir. Neyi fark etme niyetindesin?
Tutum: hayat bize bazen istediğimiz bazen istemediğimiz şeyler getirebilir. Bazılarını seçerken bazılarını seçemeyebiliriz. Burada önemli olan bu seçip seçemediklerimizi karşılama biçimimizdir.
Bu üç kavramı toparlamamız gerekirse; kişi içinde bulunduğu ana dikkatini nazikçe getirir, anda gerçekleşenleri iyi ya da kötü olarak değerlendirmeden kabul eder. Bu kabulün nasıl olduğu tutumuyla ilgilidir.
Zihnimizin geçmişi ve geleceği düşünme doğası vardır. Yani düşünceler akar, akar, akar. Elbette her zaman şimdide kalamayabiliriz ancak burada önemli olan nazikçe kendimizi şimdiye getirmektir. Bir iş yapıyoruz ve aniden ne yaptığımızı unuttuğumuzu onu otomatikleştirdiğimizi fark ettik. Tutumumuz ne olacak? Kendimize kızmak mı? Buradaki tutumumuz kendimize karşı nazik olmakla ilgili olmalıdır. Bu hafta anda olmadığınızı fark ettiğinizde kendinizi nazikçe nefesinize odaklanarak şimdiye getirmeye, bunu denemeye ne dersiniz? Sevgiyle kalın, nefesinizde kalın.
Kaynakça
Atalay, Z (2020). Mindfulness. 2020
Kabat-Zinn J (2005) Coming to Our Senses: Healing Ourselves and The World Through Mindfulness. New York, Hyperion.