“Ben çok stresliyim.”
“Sınavda kalbim küt küt atıyor, elim ayağıma dolaşıyor. Korkuyorum.”
“Stresten doğru bildiğimi bile yapamıyorum.”
“Ya sınavda da strese girersem.”
Yukarıdaki söylemleri hayatımızın herhangi bir döneminde biz de ifade etmişizdir. Belki de günlük yaşamımızın büyük bir çoğunluğunu kaplayan bu cümleler bizi yapacağımız pek çok faaliyetten de uzak tutuyordur.
Stres gerçekten bu kadar korkulan bir durum mu? Yoksa bize bir yararı var mı? Sınav stresi kontrolü mümkün mü? Bu sorulara beraber cevap arayalım.
Stresi Nasıl Kontrol Ederim?
Stres her bireyde var olan bir tehdit, korku durumuna karşı vücudun gösterdiği tepkilerdir. Bu tepkiler duygusal, düşünsel, davranışsal ve bilişsel olarak ayrılmaktadır. Öğrenciler sınav stresini yoğun şekilde yaşayabilmektedir. Çözümlemesi de bazı durumlarda oldukça zorlayıcı olabilir.
Örneğin sınav sabahı kalktınız. Karnınızda bir ağrı. Hafif bir mide bulantısı. Elleriniz üşüyor. Kaygılısınız ve zihninizden “Geçen sınavda da böyle oldu, sanırım her şeyi unuttum” düşünceleri geçiyor. O an durup derin bir nefes alıp sesli bir şekilde “Biraz rahatlamaya belki bir su içmeye ihtiyacım var.” diyerek kendinize izin verdiniz mi? Yoksa düşüncelerinize odaklanarak işlevsel davranışlarınızı mı sınırlandırdınız?
Stres Yok Olur Mu?
Stres yaşamımızın herhangi bir anında beklenmedik bir şekilde karşımıza çıkabilmektedir. Bazen stres bizim hazır olmamıza, çalışmamıza yardımcı olan bir pekiştireç olarak ortaya çıkmaktadır. Örneğin sınav stresi bireyi sınava karşı daha hazır hale getirmeye çalışmaktadır. Ancak stresin bize verdiği mesaj çok önemlidir. Stres kontrolü ile aslında stresin bize verdiği mesajı çözümlemek esastır. Stres mesajları şu şekilde olabilmektedir:
- Çok yetersizsin, bunu da yapamayacaksın.
- Gece geç saatlerde bunu yetiştirmek tam istediğin şekilde not alamamana sebep olabilir.
İki öğrenci için yukarıdaki iki durumu değerlendirelim. İlk mesaj oldukça kırıcı ve pes edici özellikler taşıyor. Bu mesaj bireyin sınava çalışlma gücünü zedelemektedir. İkinci mesaj bireyin daha iyi gelişim göstermesine yardımcı olan uyarıcı niteliğindedir.
Stresin Mesajını Yorumlamak İçin Kendime Sormam Gerekenler
- Stresi yoğun bir şekilde hissettiğimde neler yapıyorum?
- Stresim bana neler söylüyor?
- Zihnimden neler geçiyor?
- Hangi anlarda stresimi kontrol etmede zorlanıyorum?
Bu soruları ele alıp değerlendirdiğinizde
sınav stresi kaynaklarını ve çözüm yollarını bulmak adına girişimleriniz artacaktır.